Faydalı Bilgiler

(“Ay ben aletli pilatesi beceremem!” yanılgısı)

Mat Pilates (Matwork) Nedir?

Mat Pilates’te pilates egzersizleri mat üzerinde, vücut ağırlığı kullanılarak yapılır. Dersler içerisinde pilates topu, direnç lastiği, pilates çemberi (magic circle), dumble gibi yardımcı malzemeler de kullanılabilir.

Aletli Pilates Nedir?

Aletli Pilates; pilates egzersizlerinin reformer, wunda chair, barrel, arc barrel, cadillac (trapez), tower gibi aletler, ekipmanlar kullanılarak yapıldığı sistemdir. Bu ekipmanlardan biri, birkaçı veya tamamı kişinin ihtiyacına yönelik olarak, gerektiği zaman dersler içerisinde kullanılabilir.

Aletli Pilates ile Mat Pilates’in farkı nedir?

Aletli pilates, mat pilatesten farklı olarak, vücut ağırlığının yanı sıra yukarıda bahsedilen aletlerle çeşitlendirilir. Bu aletler, sahip oldukları birbirinden farklı sistemler sayesinde egzersizlerin hem daha etkili, hem de daha konforlu ve güvenli ilerlemesi imkanı sunar.

Mat üzerinde yapılan egzersizlerde düz bir zemin üzerinde, çoğunlukla destekleyici aparatlar olmadan çalışılırken, reformer üzerindeki kişiye göre ayarlanabilen başlık, omuz destekleri, strapler (elcikler), ayak barı (footbar) gibi aparatlar bize daha konforlu ve güvenli bir egzersiz ortamı sağlar.

İnsan anatomisi ve ergonomisi doğrultusunda tasarlanmış pilates aletleri; minimum çabayla maksimum verim almayı sağlarken tüm düzlem ve eksenlerde çok yönlü hareket imkanı getirir.
Bu hareket çeşitliliği derslerin daha akıcı, renkli ve dinamik geçmesine de katkı sağlar.

Reformer, tower, wunda chair gibi ekipmanlardaki yay sistemi sayesinde, vücut ağırlığına ek olarak yayların direncine karşı çalışıyor olmak, yapılan egzersizlerin daha verimli olmasını, dolayısıyla da etkilerin daha kısa sürede görülüp hissedilmesini sağlar.

Aletli Pilates, Mat Pilates’ten daha mı zordur?

Hayır, kesinlikle değildir. Henüz pilates egzersizlerini deneyimlemeyen kişiler tarafından böyle sanılsa da, durum gerçekte tam aksidir. Mat pilates egzersizleri, tüm vücut ve özellikle core (çekirdek) bölgesi veya daha bilinen adıyla karnı daha kuvvetli, hareket farkındalığı yüksek, beden/zihin bağı kuvvetli orta ve ileri düzey öğrenciler için bir seçenektir.
Başlangıç düzeyi kişilerde ise daha çok aletli pilatesi önerir ve tercih ederiz.

Örneğin mat üzerinde sırt üstü yatarak bacakları düz bir şekilde ileriye doğru uzatıp havada tutabilmek hem zor, hem de (orta/ileri seviye bir öğrenciden bahsetmiyorsak) bu hareketin bele bindireceği yükten dolayı riskli ve sakatlanmaya elverişlidir.

Diğer yandan aynı hareket başlangıç seviyesi bir öğrenci tarafından reformer üzerinde kolaylıkla yapılabilir. Çünkü reformer egzersizlerinde ayaklara geçirdiğimiz strap’ler (elcikler) kişinin kuvveti yetersiz bile olsa bacaklarını askıda tutarak bele yük bindirmeden bu pozisyonda egzersizler yapabilmesine olanak sağlar.
Bu ve bunun gibi pek çok örnekten hareketle; sanılanın aksine aletli pilates, mat pilatesten hem daha güvenli, hem de daha kolaydır diyebiliriz.

Özellikle fitness salonlarında düzenlenen mat pilates grup derslerinde farklı sağlık durumu ve seviyedeki bireylerin bir arada aynı egzersizleri yapması, başlangıç düzeyi kişiler için yukarıda bahsettiğimiz riskleri de göz önünde bulundurduğumuzda, oldukça riskli ve sağlıksızdır. Özellikle bel fıtığı, boyun fıtığı , diz problemleri veya diğer kas-iskelet sistemi rahatsızlıklarına sahip kişiler için, bu tür matwork grup dersleri maalesef bir tür kendine zarar verme girişimi gibidir.

Dahası, sağlık profesyonellerinin bile bu konuda kafası karışık olabiliyor ki, bu yazıyı okumakta olan sizlerin bu soruyu sorması son derece normal ve olasıdır.

Çok üzücüdür ki, doktoru tarafından pilatese yönlendirilirken “Aman dikkat, aletli pilates değil, sadece mat pilates yapmak koşuluyla!” denilen pek çok ileri düzey bel fıtığı hastası ile karşılaştım. “Doktorunuz neden bunu önerdiğini size açıkladı mı?” diye sorduğumda “Çünkü aletli pilates ağır gelirmiş” veya “Bir süre matta çalışıp güçlenince aletli pilatese geçmeliymişim” gibi cevaplar alıyorum, kanımı donduran..
Buradan hareketle diyorum ki; kas-iskelet sistemi ile çalışan tüm doktorlar pilatesi deneyimlemelidirler. Hatta işi biraz daha ileri götürüp, “Pilatesi deneyimlemek görevlerinin mecburi bir parçası olmalıdır” demek istiyorum.

Eğer sevgili doktorumuz kendi sağlığını önemsemiyorsa bile, hastalarını yönlendirirken neye yönlendiriyor olduğuna dair gerçekçi bir bakış açısı yakalayabilmesi için birkaç seans bile olsa pilates dersi almış olsaydı, hastalarına daha doğru yönlendirmeler veriyor olurdu.

Sevgili okur, çok kısa bir süre bile olsa pilates egzersizlerini deneyimlediysen, ne demek istediğimi çok iyi anlıyor, hayretimi paylaşıyorsun biliyorum.

Bacaklarını 45 dereceye uzatarak sabitlemen söz konusu olduğunda ama sen bunu ne etsen de başaramadığında melek suretindeki antrenörün gülümseyerek ayaklarına o strap’leri geçirir ya da bazen sıkışan boynunu fark edip başlığı sana göre ayarlar, ve değişiverir renkler.
İşin özü, mat pilates aletli pilatesin atasıdır ama boynuz tarafından geçilmiş kulak da pek bilinen ve örneği bol bir hikayedir..

Sağlıkla kalın..
Eda Özdoğan